کوچینگ
کوچینگ چیست؟
امروزه کوچینگ مثل بسیاری از مفاهیم دیگر قبلی سر زبانها افتاده و همه می خواهند بدانند کوچینگ چیست؟، آیا با کوچینگ به اهداف خود می رسند؟، می توانند افراد دیگر را کوچ کنند؟...لذا لازم است ابتدا با تعاریف مختلف کوچینگ اشنا شویم.
اصول و تکنیک‌های کوچینگ عمدتا بر پایه تحقیقات علمی روانشناسی استوار هستند.
کوچینگ ترکیبی از علم و مهارت است.
- فدراسیون بین المللی کوچینگ (ICF)، کوچینگ را اینگونه تعریف می‌کند:
"کوچینگ یعنی مشارکت با مراجع در فرآیندی تفکر برانگیز و خلاقانه که به او الهام می‌بخشد تا پتانسیل شخصی و حرفه‌ایش را به میزان حداکثری عملی کند."
کوچینگ از منظر جان وایتمور (John Whitmore ) نویسنده کتاب “کوچینگ برای عملکرد”:
کوچینگ گشودن استعدادهای افراد برای به حداکثر رساندن قابلیت های آنان است.
کوچینگ از منظر خانم سارا گورنال (Sara Gornall) نویسنده کتاب "هنر کوچینگ":
کوچینگ یک راهبرد عملگرایانه است که به افراد کمک می‌کند تا به اهدافی که هویت خود را براساس آن تعریف کرده اند، دست یابند.
کوچینگ از منظر رضا حجتی مترجم کتاب "۸ بُعد رهبری":
کوچینگ فرایندی است که طی آن فرد کوچ با اگاهی از توانمندیهای ذاتی فرد و متبلور کردن آن، و با استفاده از مهارتهای او در زمینه مربوطه، فرد را در رسیدن به اهدافش در زمان کوتاهتری کمک می کند.
نیازمندیهای کوچینگ:
ارتباط موثر علمی بین فردی / شنونده خوب / همدلی / تشخیص موانع ذهنی و بازدارنده ها / پرسشگری لازم و مکرر / بازخورد مناسب / قضاوت نکردن / راهکار ندادن/ آگاهی از تعاریف لازم در موضوع کوچ / شناخت از توانمندیهای ذاتی فرد کوچ شونده / آگاهی کلی از مهارتهای تخصصی کوچ شونده در رابطه با موضوع کوچینگ/ سر وقت بودن و حضور فعال
چند سوال ساده
آیا هر کسی با گذارندن یک یا چند دوره، می تواند کوچ خوبی برای مراجع خود باشد؟ در رابطه با مراجع باید به موارد زیر در موضوعی که مراجع قرار است کوچ شود، توجه کرد: سن، تجربه، مهارت ها، تخصصها.
به عنوان مثال یک فرد با سن حدودا ۴۰ سال و تجربه در صنعتی خاص و گذراندن دوره استاندارد کوچینگ می تواند یک مدیرعامل ۶۰ ساله صاحب و موسس کارخانه، با تخصصها و مهارتهای خاص خود را، که با انواع مشکلات کارخانه یا شرکت مواجه می باشد را، کوچ کند؟ قبل از اینکه پاسخ را ببینید لطفا چند دقیقه ابتدا به سوال و پاسخ سوال فکر کنید و سپس پاسخ مقاله را ببینید.
پاسخ اینگونه است که بستگی به توانمندیها، مهارتها، تخصصها و موضوع کوچ دارد. بدین ترتیب پاسخ هم بله است و هم خیر.
مثالی دیگر: فرض کنید فردی که خود، پدر نیست و بخواهد پدری را در رابطه با مشکلاتی که با فرزند خود دارد کوچ کند. طبیعتا در بعضی موارد می تواند کمک کند ولی در مواردی که مربوط به احساسات پدرانه یا مادرانه می شود، احتمالا ناتوان است چرا که از درک چنین احساسی قاصر است.
بدین منظور انواع کوچینگ ها در موارد مختلف بوجود آمده اند. کوچینگ بطور کلی در دو دسته کسب و کار (کوچینگ کسب و کار، کوچینگ مدیران، کوچینگ سازمانی، کوچینگ چابک (Agile) ،...) و در زندگی (کوچینگ زندگی، کوچینگ روابط، کوچینگ توسعه فردی، کوچینگ سلامت...) خلاصه می شود. در زیر تعاریف مختصری از هر کدام اشاره شده است. استاد رضا حجتی با تجربه بیش از ۴۰ سال در کشور می تواند در موارد رهبری و کوچینگ با سه تخصص مدیریتی-فنی-روانشناختی کمک شایانی برای مدیران، افراد علمی و متخصصین کشور باشد.
کوچینگ زندگی
دررابطه با حل مسائل شخصی و فردی، روابط خانوادگی، رشد شخصی در زندگی خصوصی و… کمک می‌کنند.
کوچینگ کسب و کار
به افراد در حل مسائل و چالش‌های موجود در کسب و کار کمک می‌کند. کوچ لازم است پتانسیل‌ها و نقاط قوت مراجع را شناسایی کند و همچنین کمک کند فرصت‌های پیشرفت و رشد را در کسب و کارش بیابد و موانع و چالشها را با کمک مراجع رفع و رجوع کند. طبیعتا کوچ باید به مسائل مدیریتی (بنابه واحد مدیریتی خاص مثل مدیریت و رهبری، فروش، تولید، مالی ..)نیز اشراف مناسب داشته باشد.
کوچینگ سازمانی
در چنین کوچینگی عملکرد مدیران و پرسنل سازمان مورد نظر است لذا در این فرایند شناخت و آگاهی از توانمندیهای رفتاری-مدیریتی افراد، عارضه یابی در سازمان، تقویت مهارتهای ارتباطی مدیران و پرسنل (درون و برون واحدی)، ایجاد آگاهی از جلو گیری و کاهش تنش و تعارض در بین افراد سازمان (مدیران و پرسنل) و… ضروری است تا اثربخشی و کارآمدی افراد و از انجا سازمان بهینه گردد.
مدیر در نقش کوچ
مدیریت امروزی و موفق گونه ای است که آمیخته با رهبری پرسنل است و موثرتر واقع می شود. کوچینگ مدیران یا مدیر کوچ از توانمندیهای رهبری (Leadership) خود استفاده کرده و گروه را بسیار متعهد تر و مسئولیت پذیرتر در راستای اهداف سازمان کوچ می کند. از استعدادهای ذاتی پرسنل با توجه به مهارتهای انها و همچنین نوع و نحوه ارتباط موثر با انها استفاده کرده و در مسیر کار تیمی همدلی بیشتری را برای ایجاد راندمان و سودآوری بالاتری برای سازمان بوجود می آورد.
کوچینگ چابک (Agile)
در شرایط امروز دنیا بعضی کسب و کارها بشدت در فضایی پر از التهاب و تغییرات سریع فعالیت می کنند، که با بسیاری از کسب و کارهایی که در عرض چندین سال دچار تغییر و تحول می شوند متفاوت است. در این شرایط کوچ کمک می کند تا با انعطاف پذیری بیشتر بتوانند سازمان را پیشروتر و کارآمدتر کنند.
کوچینگ توسعه فردی
شناخت و انتقال توانمندیها و نقاط قوّت فرد و ایجاد فضای اعتمادبنفس از سمت کوچ، کمک شایانی به توسعه فردی مراجع خواهد کرد. جلوگیری و شناسایی از موانع فردی مانند استفاده بیش از حد از توانمندیهای مراجع خود عامل مهم دیگری است که بشدت در توسعه فردی کمک خواهد کرد. این موارد در مراجع با تمرین و ممارست کم کم نهادینه شده و قابلیتهای مراجع در مقابل مشکلات بوضوح دیده می شود.
تفاوت کوچینگ با سایر فعالیتهای مرتبط
تفاوت مربی گری (منتورینگ) با کوچینگ
فرض کنید به فردی می خواهید کار کردن با یک دستگاه را یاد دهید. در این مسیر یک فرایند آموزش داریم که به فرد روش کار کردن با دستگاه را یاد می دهید و فرد هم انرا تکرار کند و انجام دهد. در فرایند منتورینگ علاوه بر اینکه همین آموزشها را داریم سعی می شود در جاهایی که ممکن است در اموزش یا دستورالعمل های دستگاه نباشد به فرد کمک کرد. به اینصورت که مثلا منتور دست خودش را روی دست شما بگذارد و با زاویه و فشاری خاص دسته دستگاه را بچرخاند که خروجی بهتری حاصل شود. ضمن اینکه نوع ارتباطی که منتور با مراجع ایجاد می کند بسیار متفاوت تر هم از نظر نوع و هم از نظر زمان است. منتورینگ زمان زیادی لازم دارد.
در کوچینگ ممکن است فرد تبحری در دستگاه نداشته باشد اما با توجه به توانمندیهای شما و آگاهی کلی از کسب و کار شما، مراجع را در استفاده بهینه تر از دستگاه و افراد و جوانب کار با ان با توجه به مهارت شما به سمت اهداف بالاتری و حل و فصل انواع چالشها هدایت می کند که می تواند کوتاه مدت و بلند مدت باشد.
تفاوت مشاوره با کوچینگ
درمشاوره های روانشناسی تقریبا مشابه کوچینگ عمل می شود ولی ممکن است روانشناس مقداری هم کار آموزشی انجام دهد.
کوچینگ برای چه کسانی مناسب است
برای کسانی که بدنبال رشد و توسعه فردی در زندگی فردی و کاری هستند، همچنین بدنبال کاهش خطا و ضرر بوده و رسیدن به اهداف در کوتاه ترین زمان منطقی هستند.